23.06.2021
Bu duyuru, kredi ve/veya hazine işlemlerini referans faiz oranlarına (IBOR) endeksli olarak gerçekleştirmiş veya gerçekleştirmeyi planlayan müşterilerimiz için bilgilendirme amaçlı olarak hazırlanmıştır. Önümüzdeki dönemde mevcut referans faiz oranlarının yürürlükten kalkması ve alternatif referans faiz oranlarına geçiş söz konusu olduğundan, bu duyuruda yer alan bilgiler ile sınırlı kalmamak üzere, geçiş sürecine ilişkin detaylı ve kapsamlı bir değerlendirme yapmanızı tavsiye ederiz.
IBOR Nedir?
IBOR (Interbank Offered Rate), Bankalararası para piyasasında borç verme işlemlerine uygulanan referans faiz oranlarının genel adıdır.
Referans faiz oranları aynı zamanda yaygın olarak krediler, menkul kıymetler, türev işlemler ve finansal araç sözleşmelerine dayanak teşkil etmektedir.
TL için TRLIBOR, EUR için EURIBOR ve EONIA, JPY için TIBOR, Hong Kong Doları için HIBOR gibi birçok referans faiz oranı (IBOR) bulunmakla birlikte uluslararası piyasada en sık kullanılan referans faiz oranı LIBOR’dur. Londra Bankalararası Faiz Oranı (LIBOR), en sık kullanılan referans faiz oranlarından biri olarak türev, tahvil, kredi gibi farklı ürünlerde referans faiz oranı olarak alınmaktadır.
LIBOR; kredibilitesi en yüksek 20 Banka tarafından Amerikan Doları, Euro, İngiliz Sterlini, Japon Yeni ve İsviçre Frangı olmak üzere 5 para birimi üzerinden gecelik, haftalık, 1, 2, 3, 6 ve 12 aylık olmak üzere 7 vade aralığı için belirlenmektedir.
Alternatif Referans Faiz Oranlarına Neden İhtiyaç Duyuldu?
IBOR’ların piyasada güvenilir bir şekilde kullanım devamlılığı için Bankaların sundukları tahmini oranların gerçek işlem verilerine dayanması gerekmekte iken, 2008 küresel finansal kriz sırasında bazı uluslararası bankaların LIBOR’a dayanak teşkil etmek üzere sundukları oranların şüpheli olduğu tespit edilmiştir.
Bunun üzerine piyasada gerçek işlemlere dayalı olarak belirlenecek vade unsuru içermeyen, risksiz alternatif referans faiz oranlarının kullanılması ihtiyacı hasıl olmuş ve bu kapsamda ulusal ve uluslararası çalışma grupları oluşturulmuştur.
Amerika’da Alternatif Referans Oranları Komitesi, İngiltere’de Sterlin Risksiz Referans Oranları Çalışma Grubu, İsviçre’de CHF Referans Oranları Ulusal Çalışma Grubu, Japonya’da Risksiz Referans Oranları Çalışma Grubu, Euro Bölgesi için Euro Bölgesi Risksiz Referans Oranları Çalışma Grubu ve ülkemizde de IBOR Geçişi Ulusal Çalışma Komitesi kurulmuştur.
İngiltere’de bulunan Finansal Yönetim Otoritesi (FCA, Financial Conduct Autority) LIBOR’un USD için haftalık ve 2 aylık vadelerde diğer para birimleri için tüm vadelerde 2021 yıl sonu itibariyle hesaplanmayacağını duyurması ile birlikte geçiş sürecine ilişkin hazırlıklar hız kazanmıştır.
Çalışma komiteleri, konu ülkelerin merkez bankaları ve diğer finans otoriteleri koordinasyonu ile mevcut IBOR’lara alternatif olarak referans faiz oranları geliştirilmiştir. Bu oranlar mevcut referans faiz oranlarına kıyasla geleceğe yönelik belirli vadeler için değil, gecelik olarak hesaplanmakta ve risk primi içermemektedir.
Ülkemizde de TRLIBOR’a alternatif olarak Haziran 2019 tarihinden itibaren Borsa İstanbul tarafından günlük olarak yayımlanan Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF) oluşturulmuştur.
Alternatif Referans Faiz Oranları Nelerdir?
Mevcut IBOR oranlarının planlanan son yayımlanma tarihleri ile alternatif referans faiz oranları aşağıda yer almaktadır: